توکن NFT چیست؟ مقاله جامع

توضیح خیلی ساده NFT: در واقع NFT تشکیل شده از سرواژه های Non-fungible token است که به معنی توکن های غیر مثلثی است. NFTها نوعی دارایی است که با دیگر دارایی ها تمایز دارد. یعنی برخلاف بیتکوین یا اتریوم یا سولانا و … که هر واحد آن با واحد دیگر آن برابر است، NFTها با یکدیگر برابر نیستند و هرکدام ارزش ذاتی جداگانه ای دارند. در این نسل تمایل افراد از سرمایه‌گذاری روی دارایی های فیزیکی به دارایی های مجازی مثل بیتکوین معطوف شده و یکی دیگر از این دارایی های مجازی و دیجیتال NFT است.

لازم است بدانیم که در اقتصاد، یک کالا در صورتی مثلی یا تعویض‌پذیر(Fungible) محسوب می‌شود که واحدهای آن با یکدیگر قابل‌تعویض باشند و نتوانیم هیچ‌کدام از آنها را کم‌ارزش‌تر یا با ارزش‌تر از دیگری بدانیم.

دارایی های تعویض‌پذیر هم به شکل فیزیکی هستند مثل پول و اسکناس و هم دیجیتالی مثل بیتکوین و اتریوم
همینطور دارایی های غیرتعویض‌پذیر هم به شکل فیزیکی هستند مثل تابلوهای با ارزش یا کالاهای کلکسیونی یونیک و هم دیجیتالی هستند مثل تابلوهای الکترونیکی که نوعی از NFTها محسوب می شوند.

برای درک بهتر این موضوع برای مثال، بیت کوین، دلار، ریال و به‌طور کلی اسکناس‌ها در دسته دارایی‌های مثلی قرار دارند. یک اسکناس 5000 تومانی نسبت به یک اسکناس 5000 تومانی دیگر از نظر ارزش کاملاً برابر است و هر دو می‌توانند با یکدیگر معاوضه و تعویض شوند و مقدار کالای یکسانی را خریداری کنند. زمانی که یک اسکناس 5000 تومانی به دوست خود قرض می‌دهید، انتظار ندارید که بعداً دقیقاً همان اسکناس را پس بگیرید و جای آن یک اسکناس دیگر را هم می توانید دریافت کنید.
اما در مقابلِ دارایی‌های مثلی‌،‌ دارایی های غیرمثلی(Non-fungible) قرار دارند. به‌طور کلی می‌توان گفت هر چیزی که ابزار مبادله نباشد، غیرمثلی است. مثلا موبایل یا لپتاپ شما خاص است و در صورت قرض دادن آن به دوست خود، انتظار دارید که او دقیقا همان لپتاپ یا موبایل خودتان را به شما تحویل دهد.
برای مثال تابلو مونالیزا یا یک اثر از سهراب سپهری، یک دارایی تعویض ناپذیر محسوب می شود، زیرا با هیچ دارایی دیگری برابر نیست.

راه دیگری که برای تشخیص دارایی های تعویض ناپذیر وجود دارد این است که، این دارایی ها قیمتی مشخصی ندارند و مالک آن دارایی می تواند هر قیمتی روی آن اثر بگذارد. البته این که خریداری برای آن پیدا شود یا نه بحثی جداگانه است. برای مثال فردی که یک تمبر کلکسیونی دارد، قیمتی معادل 10.000.000 تومان روی آن قرار می دهد و سپس شخصی این تمبر را از او خریداری می کند و حالا مالک جدید قیمت 12.000.000 تومانی برای تمبر تعیین می کند و هیچ کس هم نمی تواند مانع این موضوع شود.
اما اگر شما یک چک پول 50.000 تومانی داشته باشید همه جای ایران این چک پول ارزشی معادل 50.000 تومان خواهد داشت و مثلا نمی توانید در یک نقطه از ایران آن را 51.000 تومان به فروش برسانید. پس قیمت یک توکن NFT با هر توکن مشابه آن فرق دارد. ویژگی‌های فردی یکتا بودن آن‌ها را تعیین می‌کند، بنابراین آن ها همچون سرمایه‌های دنیای واقعی مانند سنگ‌های قیمتی، آثار هنری یا کلکسیونی غیر قابل معاوضه هستند.

توکن غیرمثلثی یا توکن NFT چیست؟

حالا که درک صحیحی از عملکرد توکن های غیرمثلثی پیدا کردیم و تفاوت آن را با دارایی های ثابت و مثلثی متوجه شدیم، نوبت به بررسی دقیق تر ساز و کار و عملکرد NFT ها می رسد.

توکن های غیرمثلثی یا NFT یک دارایی دیجیتال هستند که در نوع خود کمیاب و یا نایاب هستند. این دارایی ها همانطور که گفته شد به صورت دیجیتالی هستند و روی بلاکچین ثبت شده اند. برای نمونه آیتم‌‌های بازی‌های کامپیوتری، اقلام کلکسیونی، آثار هنری دیجیتال، بلیط کنسرت و … ، نام‌ دامنه‌های اینترنتی و … در دسته توکن‌های غیرمثلی جای می گیرند.

بلاکچین چیست؟

همانطور که گفتیم، NFTها روی بلاکچین ذخیره می شوند. بلاکچین یک دفترکل توزیع شده است. یعنی اطلاعات مربوط به کاربران در یک مکان ذخیره نمی شود و مجموعه ای از سیستم های متصل به هم هستند که بلاکچین را تشکیل می دهند و اطلاعات کاربران و دارایی ها و تراکنش ها را ذخیره می کنند. اطلاعات ذخیره ‌شده بر روی بلاکچین بین تمامی پردازنده های متصل به شبکه بلاکچین، به صورت ‌اشتراکی قرار می گیرد و قابل دستکاری نیست. به همین دلیل است که امنیت بلاکچین و به تبع آن امنیت NFTها تضمین می شود. توکن NFT مشابه ارزهای رمزنگاری مطرح مانند بیت کوین و یا اتریوم قابل نگهداری در کیف پول های دیجیتال بوده و امکان انتقال دارند.

کاربرد NFTها در چه حوزه‌هایی است؟

توکن های NFT کاربردهای فراوانی دارند اما امروزه بیشتر در چند حوزه کاربرد بیشتری دارند که به بررسی این حوزه های می پردازیم.

1- هنرهای دیجیتالی

کپی رایت همیشه یک چالش بسیار مهم در آثار هنری بوده است. جهت کپی رایت آثار هنری دیجیتال از نوآوری NFT می توان استفاده کرد. به دلیل ثبت توکن ها در بلاکچین و برخورداری از کلید خصوصی، مالکیت فردی شخص در آثار هنری تایید می گردد. از آنجا که در این سیستم واسطه ها حذف می ‌شوند، سود هنرمندان هم بیشتر خواهد شد. با استفاده از بلاکچین مالکیت فرد با کلید خصوصی که در اختیار دارد تضمین می شود.

2- آثار کلکسیونی

کاربرد دیگر NFTها در آثار مهم کلکسیونی است. شما با NFT می توانید آثار کلیکسونی دیجیتال خاص خود را داشته باشید.

3- دنیای متاورس و دارایی‌های مجازی

بخش مهمی از متاورس را NFTها می سازند. در واقع با بودن NFT ها ذخیره دارایی ها در دنیای متاورس معنا دارد. با استفاده از NFT ها دارایی های خود را در دنیای متاورس ثبت می کنیم و این دارایی های دیجیتال در بلاکچین ثبت شده و مالکیت آن برای همیشه در اختیار ما خواهد بود.
برای مطالعه بیشتر در مورد متاورس، این مقاله را مطالعه کنید: متاورس چیست؟

4- بازی‌های آنلاین

در بازی های آنلاین نمی توانید جایزه ها و قابلیت هایی را که بدست آورده اید را به فروش برسانید، اما این موضوع با ظهور NFT ها امکان‌پذیر است. اگر آیتم ها را به توکن تبدیل کنید این قابلیت مورد استفاده خواهد بود. برای مثال بازی فورتنایت فروش ویژگی‌ها و لوازم جانبی مانند سلاح‌ها را ممنوع کرده است. با داشتن NFT این امکانات می‌توانند به‌آسانی در بازی‌های مختلف منتقل شوند.

5- دارایی های واقعی

این امکان وجود دارد که دارایی های فیزیکی و واقعی را به NFT تبدیل کنیم اما فعلا مشکلات فنی و قانونی زیادی بر سر راه است.

ویژگی‌ها و مزایای NFTها

در حالت کلی NFT دارای 5 مزیت مهم است:

1- یونیک بودن(یکتایی)

توکن های NFT خاص هستند، هر یک از توکن های غیر مثلی مشخصه خاص خود را دارند که در هیچ توکن دیگری وجود ندارد. NFT-ها دارای اطلاعات ثابت هستند که یکتا بودن آن‌ها را اثبات می‌کند. به این ویژگی این توکن ها به‌عنوان گواهی اصالت نگاه کنید.

2- کمیاب بودن

توکن های ارزهای دیجیتال می توانند به تعداد زیادی تولید شوند و تعدادش بستگی به استراتژی تیم سازنده و توسعه دهند آن توکن دارد. اما توکن های NFT تک و خاص هستند و کمیاب هستند. یا در تعداد کم و با مشخصات متفاوت تولید می شوند یا اینکه در کل یکی هستند. مثلا کاور آهنگ یک خواننده محبوب تک است و هیچ نمونه دیگری از آن وجود ندارد. اگرچه توسعه‌دهندگان NFT-ها هر اندازه بخواهند می‌توانند از این توکن‌ها بسازند، اما با محدود کردن تعداد آن ها، باعث افزایش نادر بودن آن‌ ها و افزایش قیمت آن ها می‌شوند.

3- تقسیم نشدن

توکن های NFT تقسیم نمی شوند، شما یا تمام آن دارایی را می خرید یا اینکه اصلا خریدی انجام نمی دهید! ولی مثلا بیت کوین را که یک دارایی مثلثی است را می توانید تقسیم کنید و مثلا نیم بیت کوین را خریداری کنید اما نمی توانید نصف یک تابلوی هنری یا نصف یک بلیط را بخرید! البته این موضوع حتمی نیست و در موارد نمونه نقض دارد.

4- مالکیت حتمی

NFTها بر بستر بلاکچین فعالیت می کنند پس همه چیز ثبت شده و غیرقابل تغییر است. پس مالکیت اثر خریداری شده در یک دفترکل بسیار بزرگ ثبت می شود و اثبات مالکیت آن بسیار کار آسانی خواهد بود.

5- قابلیت انتقال

NFTها به راحتی قابل معامله و انتقال هستند و تمامی تراکنش ها با ارزهای دیجیتال در عرض چند دقیقه صورت می گیرد و سپس روی بلاکچین ثبت می شود.

چه محصولاتی می‌توانند به NFT تبدیل شوند؟

در حالت کلی برای هر چیزی می توان یک توکن NFT ایجاد کرد اما باید موارد کاربردی آن را هم در نظر گرفت. برای مقال همه ویدئوها، موزیک‌ها، کتاب‌های الکترونیک می‌توانند یک محصول دیجیتالی باشند که توکنیزه شوند و به شکل یک توکن NFT در مارکت‌هایی مثل OpenSea به فروش برسند یا مثلا یک تیم سازنده فیلم های سینمایی می تواند هر اثری را به یک توکن غیرمثلثی تبدیل کند. بنابراین هر محصول دیجیتال می‌تواند توکنیزه شود و به شکل NFT در مارکت‌های مختلف به فروش برساند.

نحوه فروش NFT

این سوال این روزها خیلی پرسیده می شود که راه های فروش NFT چیست؟ یا اینکه نحوه فروش NFT در openSea چگونه است و …

فرض کنید شما یک گرافیست و یا یک فیلمساز هستید و می‌خواهید محصول خودتان را بفروشید، برای این کار می توانید از پلتفرم های محبوب مثل Mintbase و openSea استفاده کنید. این پلتفرم ها روی بلاکچین اتریوم فعال هستند. برای فروش محصولات خودتان باید محصول دیجیتالتان را از طریق فایل در این پلتفرم‌ها بارگذاری کنید و کیف پول اتریوم خودتان را به این پلتفرم متصل کنید و سپس با این فرایند و تعیین مقادیر دلخواه که سایت از شما می پرسد، آن محصول توکنیزه می‌شود و می‌تواند در بازار NFT عرضه شود.

توجه: تمامی مطالب و مثال‌ها صرفا بُعد آموزشی داشته و به هیچ عنوان توصیه خرید یا فروش نمی‌باشد.
سرمایه آبی هیچ‌گونه مسئولیتی در این باره ندارد.