متاورس چیست؟ جامع ترین راهنمای متاورس + معرفی رمزارزها و فیلم‌ها

هر آن چیزی را که باید در مورد متاورس بدانید در این مقاله برای شما آماده کرده ایم. اوج داستان متاورس پس از تغییر نام شرکت فیسبوک به «مِتا» (Meta) شروع شد! مارک زاکربرگ(مدیرعامل متا) اعلام کرد اکوسیستم شرکتش به سمت یک فضای مجازی یا متاورس خواهد رفت. حال همه سوال می‌پرسند که متاورس چیست؟ متاورس کجاست؟ و بسیاری از این دست سوالات. شاید در گذشته دنیای مجازی به شبکه های اجتماعی و پیامرسان ها و بازی ها و … محدود می شد اما شاید سال 2021 را بتوان نقطه تغییر در این دنیا قلمداد کرد! کتاب ها و فیلم های زیادی در زمینه آینده دنیا ساخته شده است، برای مثال جایی که همه در یک دنیای مجازی در حال تعامل با یکدیگر هستند، آیا این نقطه تاریخ جایی است که همه چیز به سمت مجازی شدن پیش می رود؟
حالا دیگر با اضافه شدن شرکت های بزرگی چون متا، مایکروسافت، نایک و … به دنیای متاورس و سرمایه گذاری در این زمینه نمی شود این موضوع را نادیده گرفت و لازم است همه ما با دقت درباره متاورس تحقیق کرده و فرصت های بیشماری را که جلو پایمان می گذارد، بررسی کنیم. ما در سرمایه آبی، در این مقاله به بررسی کامل این موضوع و مفهوم جدید می‌پردازیم.

توجه: متاورس یک مفهوم تقریبا جدید بوده و هنوز هیچ کس به صورت دقیق نمی داند که قرار است این دنیای مجازی به چه شکلی باشد و امکانات آن چیست و چند سال آینده به طور کامل زندگی ما در آن جریان خواهد داشت. پس همه مطالب ارائه شده توسط ما و تمام دوستان دیگر برداشتی از اتفاقات و وقایع رخ داده و پیشبینی هایی است که در این موضوع داریم.

کلمه متاورس از کجا آمده؟

کلمه متاورس(MetaVerse) از دو واژه متا(Meta) و ورس(Verse) تشکیل شده است. کلمه متا به معنی «برتر و بالاتر» است و ورس که از کلمه  «Universe» گرفته شده به معنی «جهان» است. به این ترتیب عبارت متاورس را می‌توان “جهان برتر” یا “جهان بالاتر” قلمداد کرد.

مفهوم متاورس از کجا آمده؟

اولین بار اصطلاح متاورس در سال 1992 توسط نیل استفنسون(Neal Stephenson)، نویسنده رمان‌های علمی- تخیلی ابداع و در رمان “تصادف در برف” (Snow Crash)  به کار برده شد.

این رمان خیالی، روایت‌گر مردی بود که در روزها به عنوان یک پیک پیتزا کار می کرد و شب‌ها در دنیای مجازی، به عنوان یک ابرقهرمان به ماجراجویی می‌پرداخت. این دنیای مجازی متاورس(The Metaverse) نام داشت و هر کس می‌توانست با قراردادن یک عینک مخصوص وارد آن شود و از مشکلات دنیای واقعی فرار کند و مدتی را در این دنیای جدید سفر کند.
نیل در بخشی از کتابش نوشته که “مردم نرم افزارهای خود را بیرون می برند و در بیابان با هم مسابقه می دهند!”
متاورس تصویری از یک دنیای مجازی‌ است که در دل دنیای حقیقی وجود دارد. حالا پس از سال ها این توهم و خیال دارد به واقعیت تبدیل می شود!

پس از سال ها، این ایده در رمان Ready Player One هم استفاده شد و در ادامه در سال 2018 میلادی یک فیلم سینمایی از روی همین کتاب ساخته شد که به خوبی مفهوم متاورس را به تصویر می‌کشد. توصیه می کنیم برای درک بهتر متاورس، پس از مطالعه این مقاله حتما این فیلم را مشاهده کنید.

آواتارها در دنیای متاورس

نیل استفنسون در کتابش مفهوم آواتار را هم در قالب یک داستان بیان کرد. اسم آواتار را بارها در بازی های مختلف شنیده ایم. منظور از آواتار بازیکن های مجازی و شخصیت مجازی ما در بازی ها است. هرکس در دنیای مجازی یک شخصیت دارد که با آن شخصیت مجازی شناخته می شود. در این دنیا باید آواتار خود را گسترش دهید و مثل دنیای واقعی که برای خودتان حق انتخاب دارید که چه لباسی بپوشید، یا چه مدل مویی داشته باشید، در این دنیای مجازی هم مجاز هستید هرگونه که می خواهید آواتار خود را گسترش دهید.

تعریف متاورس چیست؟

اگر خیلی ساده بخواهیم متاورس را شرح دهیم: متاورس محیطی است سه بعدی(3D) و دیجیالی است که از طریق گوشی‌های هوشمند(Smart Phone) و هدست‌های واقعیت افزوده(AR) و واقعیت مجازی(VR)، فضای مجازی و فیزیکی را با هم ترکیب می کند. شما با آواتار(که می‌تواند یک توکن NFT باشد.) خود در این محیط حضور دارید و بدون نیاز به حضور فیزیکی می توانید کارهای خود را انجام دهید. مثلا با دوستان خود گفتگو کنید، کنسرت بروید، جلسه برگزار کنید و …

بیل گیتس در مورد جلسات متاورس گفته است:

به نظر من جلسات تا 3 سال آینده در متاورس برگزار خواهند شد.

چگونه وارد متاورس شویم؟

هنوز این دنیای مجازی، موسوم به متاورس تکامل نیافته و شما قادر به حضور فعال و انجام کارهای بیشماری در متاورس نیستید.
در حال حاضر تنها راه بازی کردن در متاورس، بازی هایی مثل دیسنترالند، سندباکس، آپلند و … هستند که نیازی هم به هدست و عینک واقعیت مجازی و … ندارند. استفاده از عینک های واقعیت مجازی خلاصه به استفاده ها تحقیقاتی و سرگرمی می شود و هنوز کاربرد واقعی در دنیای متاورسی که تعداد زیادی بازیکن در آنجا حضور داشته باشند، ندارد.

آینده متاورس چیست؟

فعلا در متاورس خرید و فروش می کنیم، بازی می کنیم و کارهایی از این قبیل انجام می دهیم، اما احتمالا در آینده زندگی ما به این دنیا گره می خورد و باید در آن زندگی کنیم!

بیل گیتس: رایج شدن دیدارهای متاورس آهسته خواهد بود زیرا بسیاری از افراد فاقد ابزارهای لازم مانند عینک‌های واقعیت مجازی برای داشتن چنین تجربه‌ای هستند. اما وی ابراز خوش بینی کرد پیشرفتهای صورت گرفته در زمینه آواتارهای سه بعدی و صوت فضایی به کاربران کمک می کند احساس کنند به صورت مجازی ارتباط بیشتری ایجاد کرده اند.

گفتیم که هیچ کس هنوز دقیق در مورد متاورس و شکل و شمایل آینده آن چیزی نمی داند. خود فیسبوک و زاکربرگ هم اطلاعات دقیقی در این مورد ندارند(یا خودشان هم نمی دانند و یا فعلا از ما مخفی کرده اند). هیچ کس نمی داند که آیا ما باید مثل الان به سرورها و دنیاهای متفاوتی وصل شویم و در آن ها بازی کنیم یا اینکه همه این دنیاها و پلتفرم ها یکی می شوند و ما در یک دنیای بزرگ سیر خواهیم کرد؟
در حال حاضر پلتفرم هایی مثل سندباکس، آپلند، دیسنترالند و … وجود دارند که از هم مجزا هستند. بازی هایی مثل اکسی اینفینیتی، دیسنترالند، تتان آرنا و … وجود دارند که امکان اتصال به یکدیگر را ندارد. سوال مد نظر ما این است که آیا می توانیم زمین هایی را که در آپلند یا سندباکس خریده ایم با دارایی هایی که مثلا در بازی تتان آرنا داریم ترکیب کنیم؟ یا هواپیمایی که در ATLAS داریم را در زمین خودمان در آپلند فرود آوریم؟ این مفهوم یکپارچه شدن دنیای متاورس است.

احتمال می رود در آینده، یک پلتفرم اصلی وجود داشته باشد که بقیه از آن پیروی کنند ولی اکثر افراد در آن پلتفرم فعال باشند و احتمال اینکه یک دنیای واحد وجود داشته باشد سخت و دشوار است مگر اینکه یک سیستم فوق پیشرفته با تکنولوژی بالاتر ایجاد شود که یک مزیت رقابتی به شدت قوی تری داشته باشد.

البته در نظر داشته باشید که بسیاری از بازی ها و پروژه هایی که در گذشته هم وجود داشته اند شباهت بسیار زیادی به پروژه هایی که امروزه خودشان ادعا دارند که متاورسی هستند، داشته اند و اندک تفاوت هایی با پروژه های متاورسی دارند. اما به دلیل اینکه این روزها همه جا صحبت متاورس است و متاورس ترند و هایپ این روزهای بازار است، این پروژه ها با اقبال زیادی رو به رو شده اند و سرمایه‌گذاران زیادی را جذب کرده اند. در واقع متاورس این روزها 95 درصد تبلیغات است و اندک پروژه هایی هستند که واقعا دارند روی مفهوم متاورس و کمک به آینده آن کمک می کنند و ارزش سرمایه‌گذاری دارند.

VR و AR و نقش آن ها در متاورس

این دو مفهوم ستون های متاورس هستند و برای درک دنیای متاورس باید به طور کامل این دو موضوع را درک کنید.
واقعیت مجازی«Virtual Reality» که به اختصار به آن «VR» گویند یک دنیای دیجیتالی است که افراد با ورود به آن و با استفاده از عینک‌های واقعیت مجازی با اشیاء و وسایل داخل بازی سروکار دارند. در واقع VR یک دنیای جدید است که می تواند ربطی به دنیای واقعی نداشته باشد، شما به وسیله VR چیزهایی را مشاهده می کنید که در دنیای واقعی وجود ندارد.
واقعیت افزوده یا «Augmented Reality» که به آن «AR» گویند، در کنار واقعیت افزوده ابزار تحقق متاورس محسوب می‌شود. شما در AR اشیا و عناصری را به دنیای واقعی اضافه می کنید که در واقعیت وجود نداشته و در کنار عناصر اصلی قابل مشاهده هستند.

تفاوت VR و AR

تفاوت بین این دو را می توان اینگونه بیان کرد که: واقعیت افزوده(AR) و واقعیت مجازی(VR)، هر دو مبتنی بر تصاویر ایجاد شده توسط کامپیوتر هستند.

اما وجه تمایز این دو در این است که در واقعیت مجازی(VR) کلیه عناصر درک شده توسط کاربر، ساخته شده توسط کامپیوتر هستند. اما در واقعیت افزوده(AR) بخشی از اطلاعاتی را که کاربر درک می‌کند، در دنیای واقعی وجود دارند و بخشی توسط کامپیوتر ساخته شده‌اند. از کلمه AR هم مشخص است که چیزی را دارد اضافه می کند اما VR در کل مجازی است و ربطی به محیط واقعی که ما در حال زندگی در آن هستیم، ندارد.

فرض کنید یک عینک زده اید و وارد یک دنیای دیگر شده اید، مثلا یک دنیا فانتزی که هیچ ربطی به واقعیت ندارد، این دنیای خیالی را به کمک VR توسعه می دهیم.
حال تصور کنید یک عینک زده اید یا گوشی خود را روی عکس یک کتاب گرفته اید و عناصر آن عکس به صورت 3بعدی قابل مشاهده هستند و شما می توانید آن ها را به هر سمتی که می خواهید بچرخانید!

عینک‌های VR و AR مناسب متاورس هستند؟

با توجه به اینکه دنیای متاورس هنوز بسیار جای کار دارد و هیچ کس دقیق نمی داند ما باید انتظار چه چیزی را داشته باشیم، بر حسب حدس و گمان و البته با احتمال بالا عینک ها و هدست های واقعیت مجازی و واقعیت افزده یکی از عناصر اصلی این جریان هستند. معتبرترین تولیدکنندگان محصولات واقعیت مجازی، شرکت‌های Vlave، استیم (Steam)، سونی (Sony) و اچ تی سی (HTC) هستند.

دو نمونه از عینک های با کیفیت این حوزه اکولوس ریفت (Oculus Rift) و اکولوس کوئست (Oculus Quest) از برند فیسبوک هستند. البته فیسبوک پروژه پراجکت کامبریا را هم استارت زده که قیمت و کیفیت بالاتری دارد و از تکنولوژی های بیشتری برخوردار است.

همینطور هدست Valve Index یکی از با کیفیت ترین هدست های بازار است که تصاویر را نرم تر و با کیفیت تر نمایش می دهد.
HTC Vive Pro 2 که ساخته شرکت HTC است، در رده بالاترین رزولوشن‌ها قرار می گیرد و 2448*2448 پیکسل رزولوشن دارد.

فیسبوک(متا) و متاورس

حتما در خبرها از تغییر نام برند فیسبوک به متا مطلع شده اید. پس این خبر زاکربرگ ارائه هایی در این زمینه داد و ویدئوهایی از خودش در حالی که به صورت مجازی در حال مبارزه با یکی از قهرمان شمشیربازی بود، منتشر کرد.

بخش هایی از سخنان زاکربرگ در کنفرانس مجازی:

بخش‌های کلیدی متاورس ظرف پنج تا ۱۰ سال آینده فراگیر می‌شوند.
از این پس کمپانی متا در 2 بخش فعالیت دارد، یک بخش به توسعه اپلیکیشن های این شرکت(مثل فیسبوک، اینستاگرام، واتساپ) می پردازد و بخش دیگر در تلاش برای ایجاد پلتفرم های آینده است(متاورس).

همچنین مارک زاکربرگ در وصف دنیای متاورسی اینگونه گفت:

در دنیای مجازی متاورسی هرکسی می‌تواند هرکاری را که تصور می‌کند انجام دهد. با دوستان یا اعضای خانواده خود دور هم جمع شوند، کار کنند، در کلاس‌های آموزشی شرکت کنند، با یکدیگر بازی کنند، به خرید بروند، و به طور کلی تمامی تجربه‌هایی که انجام آن‌ها را با موبایل یا کامپیوتر نمی‌توان تصور کرد، از نزدیک حس کنند.

کاربردها و مزایای متاورس

متاورس دست شما را برای انجام هرکاری باز گذاشته. در این دنیا به هرجایی که بخواهید می توانید سفر کنید و هرکاری را که بخواهید انجام دهید و هرکس را که مایل باشید می توانید در عرض چند ثانیه ملاقات کنید. به چند نمونه از کاربردهای متاورس می پردازیم.

1- ملاقات مجازی – جلسات مجازی

اولین کاربرد رسمی و مهمی که می تواند به کمک دنیای امروزی بیاید ملاقات های آنلاین است که پس از شیوع ویروس کرونا بسیار پر اهمیت تر شده است. در صورت پیاده سازی این پروژه ها ما به راحتی می توانیم در جلساتی مجازی با افرادی آنسوی دنیا حضور داشته باشیم. توجه داشته باشید در دنیای متاورس ما حضور فعال داریم و منظور ما اصلا یک ویدئوکال ساده نیست. فیسبوک پروژه ای را تحت عنوان هورایزن ورک‌رومز(Horizon Workrooms) برای تحقق بخشیدن این ایده، استارت زده است. هدف این پلتفرم، ایجاد محیطی دیجیتالی است که کاربران بتوانند آواتاری از خود بسازند و در قالب این آواتار با یکدیگر تعامل داشته باشند.

2- آموزش های مجازی

مانند جلسات آنلاین که جنبه کارهای بیزینسی و اداری دارند، آموزش آنلاین هم نیازمند تغییر و تحولاتی است که متاورس می تواند با ایجاد یک محیط شبیه سازی نقش مهمی را در این زمنیه ایفا کند. تصور کنید دانش آموزان و دانشجویان برای بررسی پدیده های علمی در محیطی مجازی که شبیه سازی شده است، حضور داشته باشند تا مفاهیم را به صورت ساده تری آموزش ببینند.

3- خرید آنلاین در متاورس

تصور کنید بتوانید در خریدهای آنلاین خود هر آن چیزی را که می خرید در دستان خود مشاهده کنید تا از وزن و اندازه آن مطمئن شوید. یا حتی در هنگام خرید آنلاین لباس یا کیف و کفش و … آن محصول را در بدن خود مشاهده کنید. جالب شد؟ این قدرت دنیای متاورس است که آمده است تا زندگی را در این دنیا آسان تر کند.

4- تفریح، سفر در متاورس

فرض کنید در اتاق خود نشسته اید و به آبشار نیاگارا رفته اید و تمام حال و هوای آنجا را احساس می کنید. حتی با ابزارهایی که واقعیت افزوده ایجاد می کنند دمای هوا، خنکی ذرات آبی که به صورتتان برخورد می کند را حس می کنید. یا حتی در یک دنیای شبیه سازی شده به زمان جنگ های صلیبی می روید و فضای آن دوران را کاملا احساس می کنید.

شغل های متاورسی

در حال حاضر شغل های چندانی در این زمینه ایجاد نشده است اما حتما در صورت گسترش بیشتر این موضوع با درخواست های زیادی رو به خواهیم بود. فعلا افراد مختلفی در حال خرید و فروش زمین و املاک در دنیای متاورس هستند. همینطور مشاورانی که اطلاعات بیشتری در این زمنیه دارند هم در حال مشاوره به افرادی که اطلاعاتی در این مورد ندارند، هستند.
پیشبینی می شود، آینده تبلیغات و بازاریابی ها به این سمت برود و به افرادی که در این زمینه فعال هستند، توصیه می شود نیم نگاهی به این دنیای جدید داشته باشند و آماده ارائه سیستم ها و استراتژی های خود باشند.

ارتباط متاورس و کریپتوکارنسی

سال 2021 یکی از سال هایی بود که ارزهای دیجیتال رشدهای بسیار خوبی داشتند. تب داغ متاورس هم همزمان شد با رشد کریپتوکارنسی ها! حال سوال اینجاست ربط متاورس و ارزهای دیجیتال چیست؟
برای جواب به این سوال باید بگوییم: در ساده ترین حالت کریپتوکارنسی ها ارزهای پرداخت در دنیای متاورسی هستند. همینطور کریپتوکارنسی ها بر بستر بلاکچین ایجاد شده اند و متاورس هم از این ساختار استفاده می کند و بلاکچین نقطه تلاقی این دو است.

ارزهای متاورسی کدامند؟

حالا که بررسی کاملی از خود متاورس داشتیم خوب است نگاهی به پروژه هایی که در زمینه متاورس فعال هستند بیندازیم.

1- سندباکس با ارز SAND

سندباکس در سال 2012 ایجاد شده است و یک پلتفرم بازی است که فرصت های بیشماری را برای گیمرهای ایجاد می کند. در این پلتفرم می توانید کالاهای دیجیتالی را ایجاد کنید و آن ها را مبادله و خرید و فروش کنید. در بازی شما آواتار و زمین در اختیار دارید. در این پلتفرم شما می توانید به کنسرت افراد مشهور بروید. مثلا اسنوپ داگ یک خانه مجلل در سندباکس ایجاد کرده و بلیط هایی را برای کنسرت مجازی خودش به فروش رسانده است.

2- دیسنترالند با ارز MANA

دومین پروژه، Decentraland جزو ارزهای متاورس است که از فناوری واقعیت مجازی استفاده می‌کند که دنیای واقعی را با واقعیتی که به صورت دیجیتالی تولید می‌شود، ترکیب می‌کند. رابط کاربری شباهت زیادی به بازی Minecraft دارد. در این بازی می توانید آواتار خود را بسازید و در این دنیا به گشت و گذار بپردازید.

3- تتا با ارز THETA

این پروژه یک شبکه بلاک چینی است که برای پخش ویدئو در دنیا مجازی ساخته شده است. این شبکه به عنوان یک شبکه غیرمتمرکز عمل می کند که در آن کاربران پهنای باند و منابع محاسباتی را به صورت همتا به همتا(P2P) به اشتراک می گذارند. این پروژه قصد دارد صنعت پخش ویدیو را کاملا عوض کند.

4- استار اطلس با ارز ATLAS

یک بازی متاورسی است که از دیگر بازی ها رابط گرافیکی بهتری دارد و حس بازی های امروزی را بیشتر به مخاطب القا می کند. در این بازی با توکن مخصوص بازی که روی بلاکچین سولانا ایجاد شده است، می توانید زمین، کشتی، تجهیزات و … را خریداری کنید.

از دیگر ارزهای متاورسی می توان به Axie Infinity (AXS) و Enjin Coin (ENJ) و WAX (WAXP) و Bloktopia (BLOCK) اشاره کرد.

معرفی فیلم های متاورسی

در ادامه لیستی از بهترین فیلم هایی که می توانید برای درک بهتر دنیای متاورس مشاهده کنید، آورده شده است.

1- فیلم سینمایی Ready Player One

فیلم بازیکن شماره یک آماده یکی از پیشنهاد شده ترین فیلم هایی است که می توانید در این حوزه مشاهده کنید. داستان در مورد یک دنیای مجازی به اسم oasis است که بازیکنان(آواتارها) در آن به بازی می پردازند در حالی که جهان واقعی به کلی از بین رفته است. این فیلم روایتی از سال 2040 میلادی در جهان است. این فیلم از روی رمانی به همین اسم نوشته ارنست کلاین(Ernest Cline)‌ که در سال ۲۰۱۱ منتشر شده است، ساخته شده.

2- فیلم سینمایی Tron

در این فیلم به خوبی دنیای مجاری متاورس به تصویر کشیده شده است. در این فیلم یک توسعه دهنده بازی های ویدیویی وارد دنیای بازی ها می شود و برای بقای دست به مبارزه با دیگران می زند.

3- سری سینمایی ماتریکس

یکی از شاهکارهای سینمایی که مفاهیم سنگینی را به همراه دارد سری فیلم های سینمایی ماتریکس است. حتما این فیلم ها را مشاهده کنید تا به درک عمیقی از متاورس برسید. در این فیلم شخصیت اصلی خودش و نه آواتارش وارد دنیای متاورس می شود!

4- فیلم سینمایی Free Guy

سینمایی فری گای، یکی از جدیدترین فیلم های سینمایی در مورد متاورس است. در این فیلم وقتی شخصیت اصلی متوجه می شود که یک بازیکن در دنیای ویدئویی است و در این دنیا هیچ محدودیتی وجود ندارد، سعی می کند هر روز خودش را بهبود ببخشد. او می تواند به خوبی زمان را کنترل کند.

از دیگر سینمایی های محبوب مربوط به متاورس می توان به رالف خرابکار، آواتار، مرد آهنی، Minority Report و Her اشاره کرد.

زبان‌های برنامه نویسی مناسب متاورس

برنامه نویسان یکی از مهم ترین ارکان سیستم های غیرمتمرکز هستند. تمام پروژه های بزرگ اعم از بیتکوین، اتریوم، سولانا، کاردانو و … سیستم های کدنویسی شده بسیار قوی دارند. بسیاری از دوستان این سوال را دارند که بهترین زبان برنامه نویسی برای متاورس و یا زبان برنامه نویسی بلاکچین کدام است؟ در پاسخ باید گفت اینجا بهترینی وجود ندارد و هر زبان برنامه نویسی در متاورس و بلاکچین کاربرد خاصی دارد. اما امروزه از زبان های برنامه نویسی زیر در بلاکچین ها بیشترین استفاده را می شود:

• سالیدیتی (Solidity)
• پایتون (Python)
• سی پلاس پلاس (++C)
• سی شارپ (#C)
• جاوا اسکریپت (JavaScript)
• جاوا (Java)

برای برنامه نویسی متاورس هم که بیشتر حول بازی های 3D است استفاده از سی پلاس پلاس و سی شارپ و سالیدیتی مناسب تر است زیرا کاربرد بیشتری در بازی سازی دارند. توجه داشته باشید که هرکدام از این زبان ها در موارد خاصی استفاده می شود و کاربرد خاصی دارند، برای مثال: از سالیدیتی برای قراردادهای هوشمند، از سی پلاس پلاس برای بازی ها و کدنویسی پلتفرم ها، از جاوا اسکریپت برای ظاهر وبسایت ها و پروژه ها استفاده می شود.

Metanomics و آزمایشگاه متاورس چیست؟

Metanomics در واقع مطالعه مقرارت قانونی و اقتصادی در مدل های کسب و کار متاورسی است. Metanomics بررسی می کند که شرکت ها چگونه می توانند از ظرفیت دنیای متاورسی برای پیشرفت خود استفاده کنند. همچنین Metanomics بررسی می کند که آیا می توان از متاورس به عنوان محیطی برای بررسی و آزمایش روی ایده های دنیای واقعی استفاده کرد یا نه؟
عده ای حتی این موضوع را عنوان کرده اند شاید در حال حاضر ما در یک متاورس باشیم!

امیدواریم بعد از مطالعه این مقاله دنیای متاورس را درک کرده باشید و آماده استفاده از فرصت های بیشمار این حوزه باشید.

توجه: تمامی مطالب و مثال‌ها صرفا بُعد آموزشی داشته و به هیچ عنوان توصیه خرید یا فروش نمی‌باشد.
سرمایه آبی هیچ‌گونه مسئولیتی در این باره ندارد.